Coś na półce: Krzyżowcy. Epicka historia wojen o Ziemię Świętą

Tytuł: Krzyżowcy. Epicka historia wojen o Ziemię Świętą (tytuł oryginału: Crusaders: An Epic History of the Wars for the Holy Lands)

Autor: Dan Jones

Wydawnictwo: Znak Horyzont

Nowość

Data wydania: 30.09.2020

Liczba stron: 576

Zderzenie światów.

Krucjaty to rozpalający wyobraźnię, rozciągający się na przestrzeni ponad czterech stuleci okres (przynajmniej jeśli chodzi o właściwy ruch krucjat), w którym w szczególnie intensywny oraz konfrontacyjny sposób zderzyły się ze sobą dwa światy: wschodu i zachodu. Autor niniejszej książki, Dan Jones, ma do tego konfliktu dość specyficzne i oryginalne podejście: zamiast spisywać dzieje krucjat w sposób kronikarski, przywołuje niezwykłe wydarzenia i tworzy z nich epicką opowieść, która skonstruowana i zbudowana jest wokół konkretnych bohaterów. Zabieg jest bardzo ciekawy i muszę przyznać, że niesamowicie trafiony, otrzymujemy bowiem w efekcie coś na kształt opowieści o historycznych faktach w formie do złudzenia przypominającej dobrą powieść sensacyjną. Stwierdzenie, że historia ożywa na naszych oczach jest w przypadku "Krzyżowców" adekwatne jak rzadko kiedy. Dla takich właśnie książek warto poznawać historię! (w tym celu warto często zaglądać do Księgarni taniaksiazka.pl :) ).

Narracja w wykonaniu Jonesa skupia się na bohaterach ze świata chrześcijańskiego wschodu i zachodu, ale jego bohaterami będą także wyznawcy sunnickiego i szyickiego islamu, Arabowie, Żydzi, Turkowie, Egipcjanie, Berberowie i Mongołowie – a nawet gromada Wikingów. Z niniejszej książki czyni to w efekcie opracowanie niesamowicie różnorodne, które ukazuje zdecydowanie więcej niż jedną perspektywę. Jones stara się przybliżyć czytelnikowi punkt widzenia chrześcijańskiego krzyżowca, Bizantyjczyka, muzułmanina, a nawet północnoeuropejskiego łupieżcy i nikogo przy tym ani nie faworyzuje, ani nie stara się owych odmiennych perspektyw różnicować.

Co ważne, w przyjętym sposobie narracji w najmniejszym stopniu nie gubi się sedno sprawy, a więc fakty i wydarzenia historyczne. Dan Jones łączy je z fabularyzowaną opowieścią, która nie ma w sobie nic z fikcji. Taki sposób opowiadania o historii jest niezwykle zajmujący i ciekawy - idę o zakład, że gdyby w taki właśnie sposób opowiadano o przeszłości na lekcjach historii, to miałyby one w szkołach o wiele więcej zwolenników :)

Siłą tej lektury jest także bez wątpienia skala jej profesjonalizmu. Za to ogromny plus. Do tego nie sposób nie wspomnieć - co bardzo zawsze cenię w takich opracowaniach - o całościowym spojrzeniu na problem i związane z nim zagadnienia w sposób, który przedstawia sedno wydarzeń wraz z oddaniem ich tła z kilku perspektyw.

Jeśli chcielibyśmy doszukiwać się minusów niniejszego opracowania, to takim może być niestety pewna bezkrytyczność, z jaką Jones odnosi się do cytowanych źródeł. Jones nie polemizuje w zasadzie z niczym, co do tej pory opublikowano na temat krucjat. Można odnieść wrażenie, że cytuje wszystko jak leci i żadnych twierdzeń nie zamierza ani podważać, ani weryfikować. Jak na pasjonata oraz badacza historii jest to podejście dość zaskakujące - wszak stawianie w wątpliwość dotychczasowych prawd i ich weryfikacja to poniekąd jedne z najważniejszych elementów pracy każdego, kto bada historię i o niej opowiada...

Na szczęście Jonesowi nie zdarza się rozmijać z prawdą. Książka jest rzetelną i merytoryczną pozycją, którą z całą pewnością można polecić miłośnikom historii. Decydując się na tę lekturę dostajemy pasjonującą opowieść o religii, o polityce oraz o walce o wpływy. Opowieść ta znakomicie opisuje konflikt cywilizacji, którego podłoże i przyczyny wyewoluowały od stricte religijnych w kierunku czystej polityki, która uprawiana jest po dziś dzień (swoistym epilogiem książki jest nawiązanie do XXI wieku, a mianowicie do zamachów terrorystycznych oraz do rozpoczętej w 2003 roku interwencji w Iraku).

Reasumując: wielkie brawa dla autora! Przy okazji także dla Księgarni taniaksiazka.pl, która ma tę perełkę w swojej ofercie :)

Jeszcze kilka uwag o samym wydaniu. Przy całym pięknie szaty graficznej (twarda okładka z obwolutą, piękne ilustracje, dobrej jakości papier) rzuca się tutaj także w oczy bardzo uboga jak na rozmiary książki ilość map, rycin oraz ilustracji. Tym ostatnim poświęcono tak naprawdę tylko jedną wklejkę w środku książki. Bardzo tego żałuję, wszak ilustracji można tutaj było zamieścić dużo więcej - szalenie wzbogaciłyby one książkę.