Dorastanie bez lęku. Ćwiczenia oparte na terapii ACT i mindfulness - Christopher McCurry, Sheri L. Turrell , Mary Bell

Tytuł: Dorastanie bez lęku. Ćwiczenia oparte na terapii ACT i mindfulness

Autor: Christopher McCurry, Sheri L. Turrell , Mary Bell

Wydawnictwo: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Data wydania: 23.09.2020

Liczba stron: 168

Pokonać lęk.

Lęk to podstępny, nierzadko ukryty wróg, który jest w stanie paraliżować, pętać i w konsekwencji hamować mnóstwo naszych życiowych aktywności. Dotyczy to każdego człowieka, w niniejszej publikacji w centrum uwagi znajdują się ludzie młodzi, którzy dorastają i dopiero będą wchodzić w dorosły świat. Okres młodości także nie jest wolny od lęku, który może wywołać szalenie destrukcyjny wpływ na całe życie. Jak go uniknąć, jak sobie z nim radzić i jak zaakceptować jego istnienie? Odpowiedzi na te pytania znajdziemy w niniejszej książce.

Lęk postrzegany jako zjawisko i stan emocjonalny jest z jednej strony czymś pozytywnym, z drugiej zaś negatywnym. Można o nim mówić jako o niezbędnym mechanizmie adaptacyjnym, jako o stanie mogącym nas paradoksalnie stymulować w pozytywny sposób, jednak najczęściej jest on postrzegany negatywnie. Na pewno jest on czymś nieprzyjemnym, jeśli utrzymuje się on w nas przez dłuższy czas. Zdarza się także, że staje się on w pewnym momencie hamulcem dla działań, które możemy podejmować – zwyczajnie z jego powodu boimy się wtedy to zrobić. 

Niezwykle destrukcyjną funkcją lęku jest to, że każe on nam unikać pewnych rzeczy, udawać że ich nie ma (przez swoisty mechanizm wyparcia). Takie ryzyko istnieje niestety zawsze. Lęku nie da się usunąć z życia żadnego z nas, można jedynie opracować i stosować sposób, które pozwolą nam na radzenie sobie z nim. Niniejsza książka skupia się właśnie na tych sposobach, a czerpie ona w związku z tym garściami z teorii akceptacji i zaangażowania (ACT).

ACT to stosunkowo nowy, ale dynamicznie rozwijający się nurt terapii behawioralnej. Najprościej mówiąc sprowadza się on do tego, że nasze emocjonalne stany negatywne powinniśmy zaakceptować (zamiast je zwalczać), a następnie przez zaangażowanie własne (i terapeuty) rozpracować, zrozumieć i stworzyć zestaw zachowań oraz reakcji o charakterze zaradczym, które umożliwią nam redukcję negatywnych skutków naszych emocjonalnych problemów. Innymi słowy ACT pozwala na efektywne podjęcie wysiłków zmierzających do radzenia sobie z niemożliwymi do uniknięcia przeżyciami obecnymi w naszym życiu.

Teoria ACT w odniesieniu do głównego tematu książki, a więc do dorastania bez lęku, została ukierunkowana na redukcję skutków stanów lękowych w przypadku młodych ludzi. I to na różnych płaszczyznach, albowiem lęk sam w sobie może oddziaływać na nas zarówno wprost, ale i podskórnie. Możemy go, dajmy na to, spacyfikować doraźnie, tu i teraz, i uważamy że wszystko jest już w porządku, a jednak podskórnie jego skutki się w nas odkładają i mogą w efekcie mieć negatywne konsekwencje w przyszłości. Młody człowiek może na przykład unikać w przyszłości powodów, które ów lęk wywołują, co skutkuje poczuciem kapitulacji, rezygnacji z ważnych spraw i tematów w obawie przed nieprzyjemnymi odczuciami, a także celowym odwracaniem własnej uwagi od spraw ważnych na rzecz bezproduktywnych, lecz bezpiecznych emocjonalnie czynności. Takie mechanizmy zachowań mogą skrajnie doprowadzić do samookaleczeń, myśli samobójczych, lub do popadania w tendencje do nadmiernych rozważań nad scenariuszami wydarzeń, które nie tylko nie doprowadzi młodego człowieka do znalezienia rozwiązania, ale skutecznie oderwie go od spraw życia codzienności i w niebezpieczny sposób odrealni tok jego rozumowania (co także jest zaburzeniem).

Zagrożeń związanych z lękiem jest mnóstwo. Upraszczając sprowadzają się one do tego, że młody człowiek odsuwa się od aktywności powiązanych w jego głowie z uczuciem lęku, w tym do kluczowych dla jego rozwoju spraw. Lęk staje się w tym świetle hamulcem rozwojowym, co rodzi fatalne skutki dla dalszego funkcjonowania młodego, a wkrótce dorosłego człowieka. 

Terapia ACT pozwala na uświadomienie modemu człowiekowi, że ma prawo do przeżywania lęku. Że jest to coś normalnego, że nie należy od tego uciekać. Właściwym wyjściem jest akceptacja stanu rzeczy, pogodzenie się z istnieniem i przyszłym występowaniem sytuacji lękowych, a następnie na stopniowym wypracowywaniu sposobów na redukcję jego skutków w powiązaniu z modyfikacją własnych reakcji na ów stres tak, by nie były one ukierunkowane na ucieczkę od problemów (a w konsekwencji od życia). W książce opisano szereg ćwiczeń w tym zakresie, których wspólnym mianownikiem jest konieczność zrozumienia siebie i zdystansowania się od spraw, które bez kontroli z naszej strony są w stanie nas zniszczyć. 

Lektura jest niezwykle cenna pozycją dedykowaną młodym ludziom. To książka z rodzaju tych, które pozwalają lepiej zrozumieć samego siebie. Warto dać sobie na to szansę i nie dać się zniszczyć temu, co tylko w naszych oczach jest nie do pokonania – pokonać można każdego przeciwnika, nawet tak podstępnego i potężnego jak lęk.

Gorąco polecam.

Dziękuję Gdańskiemu Wydawnictwu Psychologicznemu za egzemplarz recenzencki.

#DorastanieBezLęku #ACT #GWP #lęk