sobota, 22 lutego 2020

Podróż Cilki - Heather Morris


Tytuł: Podróż Cilki (tytuł oryginału: Cilka's Journey)
Cykl: Tatuażysta z Auschwitz (tom 2)
Autor: Heather Morris
Wydawnictwo: Marginesy
Data wydania: 15.01.2020r.
Liczba stron: 400


Nadzieja w ciemnościach.

Kontynuacja bestsellerowego "Tatuażysty z Auschwitz". Czy w temacie literatury obozowej - której zarówno ta jak i poprzednia część cyklu jest przykładem - da się powiedzieć i napisać coś nowego? I tak i nie... Z jednej strony temat cierpienia i nieludzkiej niewoli w warunkach urągających wszelkim normom człowieczeństwa został już opisany niemal na wszystkie możliwe sposoby, z drugiej jednak strony - takich przykładów nigdy nie jest za mało. Trzeba o tym wszystkim pamiętać. Jak bowiem całkiem niedawno powiedział Marian Turski: "Auschwitz nie spadło z nieba".

Cilka, główna bohaterka "Tatuażysty...", otrzymała za sprawą tej oto książki literacki ciąg dalszy swojej historii. Fikcja miesza się tutaj z prawdą historyczną, jednak całość fabuły jest całkiem prawdopodobna - być może los taki jaki stał się udziałem Cilki dotknął także innych więźniów niemieckich obozów śmierci (podkreślmy raz jeszcze: NIEMIECKICH)? Być może... Prawda to czy nie, los ten nie był dla Cilki w żadnym razie łaskawy...

Pobyt Cilki w Auschwitz ciągnął się przez trzy długie lata. Wraz z nadejściem Armii Czerwonej przyszło wyzwolenie, lecz... nie na długo. Główna bohaterka zostaje uznana za kolaboranta, co skutkuje zesłaniem do syberyjskiej Workuty. Niemiecki obóz zagłady zamieniono na radziecki łagier. Trudno sobie wyobrazić coś bardziej przerażającego... Zsyłka na Syberię jest jeszcze bardziej straszliwa niż niewola w Auschwitz. Spartańskie warunki, ludzkie zezwierzęcenie, całkowita negacja człowieczeństwa, praw człowieka, ludzkiego prawa do godności... Krótko mówiąc: cywilizacyjna katastrofa. Demony ożywione za sprawą "Archipelagu Gułag" Sołżenicyna ożywają w książce Heather Morris na nowo.

Czy w świecie, w którym przyszło żyć Cilce jest jeszcze miejsce na piękno, dobro i na przykłady człowieczeństwa? Czy jest w nim miejsce na nadzieję? Na miłość? Okazuje się, że tak. Nadzieja i miłość są szansą na to, że kiedyś da się w tym ciemnym tunelu dostrzec jakieś światło. Codzienność przeczy sensowności takiego podejścia do przyszłości, jednak... trzeba w coś wierzyć. Inaczej człowiek może oszaleć. Konsekwencje mogą być tragiczne, ale warto w obliczu okrucieństwa i śmierci dawać świadectwa oraz przykłady odwagi i hartu ducha. Warto dzielić się z innymi swoją wewnętrzną siłą - nie każdy ją bowiem ma. O tym właśnie jest ta i poprzednia część cyklu: o iskierce człowieczeństwa tlącej się w mroku okrucieństwa oraz o odwadze do dzielenia się z nią innymi z nadzieją na to, że koszmar się kiedyś skończy.

"Podróż Cilki" jest do pewnego stopnia powieleniem wszystkiego, co wiemy już o rzeczywistości obozowej, ja jednak wyróżniłbym tę książkę na tle innych, a to z uwagi na fakt, że dotyczy ona prawdy o łagrach - radzieckich obozach, które także można określić mianem obozów śmierci, pochłonęły one bowiem bodaj czy nie więcej istnień ludzkich niż obozy hitlerowskie. O tym historia bardzo lubi nie pamiętać - o tym, że Stalin był na pewno nie mniejszym (a w pewnych aspektach większym) zbrodniarzem niż Hitler. To, że powstała książka mogąca o tym przypomnieć, bardzo mnie cieszy. O prawdzie trzeba pamiętać, a prawda o fabrykach śmierci, które pochłonęły w XX wieku miliony ludzkich istnień, ma oblicze nie tylko hitlerowskie, ale także stalinowskie. Pamiętajmy o tym.

Ważna książka, która być może powiela pewne schematy, ale jest mimo to szalenie istotna jako pewne świadectwo - nawet jeśli to świadectwo jest częściowo literacką fikcją. Miliony ludzkich dramatów XX wieku w żadnym wypadku nie wykluczają, że taka historia jak ta z książki mogła się rzeczywiście wydarzyć. Miejmy to w pamięci - i doceńmy opisany w książce przykład tego, czego nie wolno ludzkości powtórzyć.

Książka zrecenzowana dzięki uprzejmości Księgarni taniaksiazka.pl


Więcej o książce:
https://www.taniaksiazka.pl/ksiazka/podroz-cilki-heather-morris

#podróżcilki #heathermorris #taniaksiążka #workuta #łagry









Brak komentarzy:

Prześlij komentarz